Metaverse Nedir? Metaverse arsa nasıl alınır ?

Metaverse ne demek?

İngilizce “meta” ve “universe” kelimelerinin birleşiminden oluşan Metaverse kavramı, Türkçede “sanal evren” veya “öte evren” olarak bilinmektedir. İlk defa 1992’de Neal Stephenson’un siberpunk türündeki “Snow Crash” romanında adı geçen kavram, romanda insanların sanal gerçeklik gözlüğü ve fiber optik ağı kullanılarak eriştikleri dijital bir alanı tanımlıyordu. Kripto para dünyası ise bu kavramı başka bir boyuta taşıdı ve ona yeni bir anlam kazandırdı.

Metaverse ya da sanal evren, insanların hiçbir fiziksel çaba harcamaksızın artırılmış sanal gerçeklik cihazları sayesinde tamamen zihinsel olarak kendilerini hissettikleri algısal evrene denir.

Bu evren bilgisayarlar, android cihazlar ve 3D cihazlar sayesinde insan bilişinin yapay bir fiziksel ortama dâhil olmasını sağlamaktadır.

Bugün dünyadaki en önemli metaverse yatırımcılarının başında sanal gerçeklik cihazları üzerine çalışan Oculus şirketini 2 milyar dolara alan Facebook gelmektedir.

Nitekim Facebook bu alanda Microsoft gibi önemli yazılım şirketleriyle iş birliği anlaşmaları imzalamıştır. Ayrıca Roblox gibi oyun platformları da bu alanda büyük arge yatırımları yapmaktadır.

Metaverse kavramı ilk kez Neal Stephenson’ın 1992 yılında yayımladığı bilimkurgu romanı Snow Crash’de metaverse kavramı kurgusal bir dünyayı nitelemiştir.

Özellikle Facebook’un konuya ilgi duymaya başlamasıyla kavram daha da ön plana çıkmıştır. Elinde büyük bir veri havuzu olan Facebook, milyonlarca insanın metaverilerine sahiptir.

Bu da yapay zekâ temelli bir yapay dünyanın, insanların bireysel sınırlarını tehdit edeceği endişesini doğurmuştur.

Metaverse, sanal bir kamusal alan oluşturmayı vadetmektedir. Bu kamusal alanın sanal para birimleri bugün hâlihazırda kripto para piyasasında işlem görmektedir.

Bu açıdan kavram internetin geleceği olarak görülmektedir. Metaverse adı verilen bu yapay evrene ilk giriş yapan şehir ise Seul kentidir.

Bu teknoloji yeterince geliştiği takdirde, insanlar edindikleri sanal gerçeklik cihazları sayesinde alışveriş yapma, sinemaya gitme, kafede zaman geçirme gibi pek çok eylemi fiziksel bir çaba harcamaksızın yapma fırsatına erişecektir.

3 boyutlu ve içeriğini kullanıcıların oluşturdukları sanal dünyaya metaverse deniliyor. Hem görsel, hem de sosyal içerikler barındıran metaverse bilgisayarlar, android cihazlar ve 3D cihazlar sayesinde kişinin yapay bir fiziksel ortama girilmesini sağlıyor. Metaverse sayesinde kişi, fiziksel gerçeklikle arttırılmış ve sanal gerçekliği bir arada yaşıyor. Son dönemde sanal bir kamusal alanın oluşturulduğu metaverse evreninde kendi para birileri dahi çıkarken, bu sanal dünyada arsa da alınabiliyor.

NE ZAMAN HAYATA GEÇER?

Facebook Reality Labs’ı yöneten Andrew Bosworth, “Bu ürünlerin çoğu ancak önümüzdeki 10 ila 15 yıl içinde tamamen hayata geçirilecek” diyor. Ve Snow Crash tarzı bir çevrimiçi dünyayı çalışır duruma getirmek için üstesinden gelinmesi gereken birçok teknik engel olduğunu belirtiyor.

METAVERSE ARSA SATIN ALAN SAYISI ARTTI

Bitcoin, NFT ve Metaverse derken gerçekliğin ve sanalın birbirine girdiği yepyeni bir dijital evrende hızla ilerliyoruz. Bu dünyada vakit geçirenlerin odağında ise son zamanlarda sanal oyun platformu MANA'da meta araziler satın almak var.

Michael Gord da meta araziler konusunda çevresinin pek de beklemediği bir parlama gösterdi.

Michael Gord, 2012'de “Bitcoin'in Yükselişi ve Düşüşü” başlıklı Wired makalesini okudu. Altı aylık yoğun bir araştırmadan sonra, Bitcoin'in dünyadaki en heyecan verici teknoloji olduğuna karar verdi. O zamandan beri Gord, blok zincir teknolojisinin ve kripto para birimlerinin toplu olarak benimsenmesini hızlandırmaya odaklandı, ancak bu her zaman kolay olmadı.

Gord, Insider'a verdiği bir röportajda, “Tüm profesyonel kariyerim boyunca arkadaşlarım, ailem ve herkes deli olduğumu söyledi” diyor.

TARİHİ YERLER METAVERSE'DE SATIŞTA

ABD’de sanal emlak şirketi Metaverse Group, SuperWorld isimli bir sanal alışveriş mağazasına yatırım yaptı. Fakat SuperWorld isimli platformda öne çıkan tarihi yapıların satış fiyatları ise dikkat çekti.

1 milyon dolara yatırım yapılan SuperWorld isimli platformda Central Park’tan Eyfel Kulesi’ne, Çin Seddi’nden Gize Piramitleri’ne kadar birçok tarihi ve önemli yapı ve alan kripto para ile satın alınabiliyor. SuperWorld’un internet sitesine bakıldığında ise Dünya haritası dijital olarak görülürken, artırılmış gerçeklik özelliğinin de bulunduğu görülüyor.
Platformun internet sitesinde öne çıkarılan yerler arasında Türkiye’den de tarihi bir yapı var. SuperWorld’ün öne çıkardığı tarihi yapılardan biri de Sultanahmet Camisi oldu. Bu haberin yazıldığı sırada 0.1 Ethereum’a (yaklaşık 334 dolar) satışta olan Sultanahmet Camisi’ni satın almak için ise uyumlu cüzdan gerekiyor.

Fakat sitede daha farklı konumlara bakıldığında Türkiye’den başka tarihi yapıların da satışta olduğu görülüyor. Sultanahmet Camisi’nin hemen yanındaki Ayasofya Camisi’nin 100 Ethereum’a (334.396 dolar) satıldığı görülüyor. Öte yandan platformdaki diğer noktaların da 0.1 Ethereum’a satışta olduğu görülürken Türkiye’de Ayasofya Camisi’nin en yüksek fiyata satışta olduğu kayıtlara geçti.

FACEBOOK, META OLDUĞUNDAN BERİ DAHA ÇOK REVAÇTA

Bir zamanların niş metaverse arazi satın alma ve satma fikri, Facebook'un kurumsal adını Meta olarak değiştirmesi ve değiştirilemez tokenlerdeki patlama nedeniyle son zamanlarda daha yaygın hale geldi. Sanatçıların performans gösterebileceği, markaların reklam verebileceği ve işletmelerin toplantılara ev sahipliği yapabileceği metaverse arazileri son zamanlarda rekor işlem hacimleri gördü.

DappRadar'a göre, yalnızca geçen hafta, sandbox (SAND), CryptoVoxels ve Somnium Space dahil olmak üzere NFT'ler olarak 100 milyon dolardan fazla metaverse arazisi satıldı.

Tokens.com'a yüzde 50 hissesini 1,7 milyon dolara satan Gord'un firması Metaverse Group, geçen hafta 2,43 milyon dolara bir dijital arazi satın aldı. Aynı hafta, bir başka sanal arazi arsası, oyna-kazan platformu olan Axie Infinity'de 2,3 milyon dolara satıldı.

SANAL ARAZİLERE NEDEN MİLYON DOLARLARA SATILIYOR?

Sanal gayrimenkul yatırımlarındaki ani patlama, birçok yatırımcıyı spekülatif ve sürdürülemez olarak etkiliyor, ancak Gord, trendin henüz çok yeni olduğunu ve sanal arazi satın almanın, internetin ilk günlerinde bir web sitesinin piksellerini satın almakla neredeyse eşdeğer olduğunu söyledi:

“Reklam alanı yerine, o alanın sahipliğini gerçekten satın alabilseydiniz ve Facebook veya dünyadaki gerçekten baskın ağlar olmaya devam edecek web sitelerinden gayrimenkul satın alabilseydiniz bu paha biçilemez olurdu.”

Gord, bu alanı 2017'deki ilk madeni para arzı çılgınlığı sırasında keşfetti, ancak teknolojinin o sırada olgunlaşmamış olması nedeniyle bu alanda çalışmayı erteledi. 2020'nin başlarında, pandeminin insanları zamanlarının çoğunu çevrimiçi geçirmeye nasıl yönlendirdiğini gören Gord, MANA'yı yaklaşık 2 sentten satın almaya başladı. New York'ta cuma öğleden sonra 4.2 dolardan işlem gören token, CoinGecko fiyatlandırmasına göre geçen ay yüzde 34 ve geçen yıla göre de yüzde 4.493 arttı.

Gord, Facebook, WeChat ve WhatsApp'ı geride bırakarak dünyanın en değerli sosyal ağı olmak için iddialı bir duruş sergiliyor; çünkü onun keşfi sadece bir iletişim aracı olarak işlev görmeyecek. Gord, bu yeni alan için şunları söylüyor:

“Metaverse'de moda şovları, konserler veya konferanslar yapıyorsak, bu kısa vadede on binlerce insanı çekecek. Orta ve uzun vadede, on milyonlarca insanın bu deneyimlere imza atması makul bir ihtimal.”

30 KAT ARTIŞ YAŞANDI

Gord, Decentraland'da kullanıcı sayısının yıl başında 16.000'den kasım sonunda 30 kattan fazla artarak 384.000'e çıktığını gördü.

Gerçek dünyaya yatırım yapan ticari gayrimenkullerde olduğu gibi Gord ve ekibi, herhangi bir dijital mülk için teklif vermeden önce konumunu, yaya trafiğini, şehir merkezine yakınlığını, geçmiş işlemlerin değerini ve arsaların boyutunu değerlendiriyor.

Şirket, metaverselerde daha fazla moda şovu düzenlemeyi ve NFT giyilebilir ürünlerini sergileyebilecek mavi çipli markalara alanlar kiralamayı planlıyor: “Her gün kiralama konusunda bize ulaşan yüzlerce insan var.”

Gord, “Metaverse'deki potansiyelin 16 ayda 200x olduğunu düşünüyorum. Yani, bu en az internet kadar büyük olmalı.”

Immutable Holdings CEO'su Jordan Fried, Insider'a “Bu bir balon mu? Kesinlikle. Herhangi bir konut balonu gibi bir balon” diyor. Ve sözlerine şöyle devam ediyor:
“Bir NFT olmasa bile birinin Roblox oyununda sanal bir Gucci çantası için 4.000 dolar harcamaya istekli olması mantıksız görünmemeli. Roblox'ta çok fazla zaman harcıyorsanız, gerçek hayatta bir Rolex veya Gucci çantası takmak gibi statü gösteren güzel bir eşyayı gerçekten istersiniz.”

METAVERSE EVRENİNE DOKUNMA DUYGUSU GELİYOR

Artık Meta çatısı altına giren Facebook, metaverse’nin geleceğini araştırırken, aynı zamanda onu alternatif bir dünya haline getirmek için daha fazla araç ve ekipman geliştirmeye çalışıyor. Son olarak giyildiğinde kullanıcıların bu alternatif dünyadaki şeylere dokunmasını sağlayacak dokunsal bir eldiven üzerinde çalıştığını duyurdu.

Meta, “Sanal dünyada gerçek dünyadaki kadar hünerli olamayız” itirafında bulunsa da bu eldivenlerle bu durumu değiştirmeye çalışıyor. Bilgisayarın kullanıcının el hareketlerini anlamasına ve yansıtmasına yardımcı olurken, eldivenler ayrıca basınç, doku ve titreşim gibi şeyler için bir dizi karmaşık, nüanslı duyumlar üreterek kullanıcıya deneyim sağlamayı hedefliyor.

Meta, kullanıcıların eldivenle yaşayacakları deneyimi şu şekilde özetliyor: “Ultra gerçekçi 3D avatarla sanal bir 3D bulmaca üzerinde çalıştığınızı hayal edin. Masadan sanal bir yapboz parçası aldığınızda, parmaklarınızın hareketini otomatik olarak durdurur ve elinizde olduğunu hissedersiniz. Parçayı daha yakından incelemek için tutarken kenarlarının keskinliğini ve yüzeyinin pürüzsüzlüğünü hissediyorsunuz, ardından yerine oturttuğunuzda tatmin edici bir çıtırtı geliyor.”

Reality Labs araştırma direktörü Sean Keller, duyum yaratmak için birden fazla minyatür motor kullanmak yerine, mikroakışkanlar kullandığını söylüyor. Bu da malzemenin sertliğini değiştirmede yardımcı oluyor.

Ancak fiziksel bir nesnenin yokluğuna rağmen kendi algısal yeteneklerimizle fiziksel duyum oluşturmamız mümkün. UX araştırma bilim müdürü Sophie Kim beynimizin bu konuda oldukça iyi olduğunu belirtiyor: “Doğal olarak, sadece biraz dokunsal sinyal, birkaç görsel uyarıcı ve bir işitsel sinyal dokunuşu birleştirmek, beyni elimizde gerçekten bir nesne olduğuna ikna etmek için yeterli olabilir.”

Metaverse için geliştirilen eldivenleri Mark Zuckerberg de kendi Instagram profilinde paylaşarak şu satırlara yer verdi: “Meta’nın Reality Labs ekibi, Metaverse’de gerçekçi bir dokunma hissi yaratmak için dokunsal eldivenler üzerinde çalışıyor. Bir gün sanal nesnelere dokunduğunuzda doku ve baskı hissedebileceksiniz.”

250 MİLYON KİŞİ KULLANIYOR

Teams ekibinin başındaki isim olan Jared Spataro, Financial Times’a yaptığı açıklamada, “Dünya genelinde 250 milyon kişi Teams kullanıyor. Avatarların sunumu, metaverse elementlerinin gerçek olduğunu gösteriyor” dedi.

METAVERSE DÜNYASININ ALFABESİ

Metaverse dünyasının kendine has ögeleri bulunuyor. Bunların bazılarına bir süredir aşinayız.

Bu terimlerden bazıları birbirinin yerine de kullanılıyor. Bazı deneyimler gerçekliğin çeşitli versiyonlarını karıştırır; örneğin, Horizon Workrooms, sanal bir toplantıya katılmak için bir Oculus Quest 2 kulaklığı gerektirir, ancak iş arkadaşları video konferans yoluyla da katılabilir.

Artırılmış gerçeklik: Bu teknoloji, gerçek dünyayı baz alır ve bilgisayar tarafından oluşturulan görüntüler de ekler. Perakendeciler bunu, yeni bir kanepenin bir müşterinin oturma odasında nasıl görüneceğini göstermek için kullanır.

Meatspace: Siber uzayın veya sanal ortamın aksine fiziksel dünya.

Mixed reality: Karma gerçeklik, gerçek nesneler gibi görünen ve hareket eden sanal nesnelerin eklenmesiyle gerçek dünyanın bir görünümünü tanımlar. Kullanıcılar hem sanal nesnelerle hem de gerçek nesnelerle etkileşime girebilir.

Multiverse: Çoklu evrenin genel tanımında genellikle birbirinden bağımsız olarak çalışan birçok farklı evrene atıfta bulunulur. Teknoloji/internet/sosyal medya bağlamında bu, Facebook, Minecraft, Instagram, Twitch, Roblox, Fortnite, Discord ve insanların sosyalleştiği, oyun oynadığı, alışveriş yaptığı diğer tüm sanal sosyal medya ve oyun yerleri. Teoride, metaverse tüm bu çoklu evrenleri tek bir yerde toplayabilir.

Virtual reality: Sanal gerçeklik, kulaklık gerektiren sürükleyici bir deneyimdir. Kullanıcıları farklı dünyalara götüren sanal gerçeklik oyunları ve gerçek dünyada geçen eğitimler bulunuyor.

Metaverse Kavramının Tarihçesi

1992'de Neal Stephenson’un siberpunk romanı “Snow Crash” romanında adını ilk kez duyduğumuz metaverse kavramı, son zamanlarda kripto para dünyasında iyice bilinirlik kazandı. Sıkça duymaya başladığımız metaverse kavramı kripto para dünyası ile yeni bir boyuta taşınmış olsa da aslında kökeni çok daha eskilere dayanıyor. Örneğin, 2003 yılında piyasaya sürülen Second Life oyunu insanların sanal dünyada kendi avatarları ile var oldukları ikinci bir dünya niteliğindeydi ve 2013 yılında bir milyondan fazla kullanıcıya erişmişti. Second Life bu özelliği ile ilk metaverse oyunu olarak tanımlanmaktadır.

Tarihin en popüler video oyunlarından Minecraft da çok bilinen metaverse oyunlarından bir diğeridir. 2006 yılında çıkan Roblox da bilindik metaverse oyunları arasında sayılabilir.

Günümüzde ise bunun gibi oyunlar blockchain üzerinde çok daha gelişmiş bir yapıya erişerek kripto paraların da desteği ile kendi içlerinde bir dünya ve finansal yapı sunuyor.

Günümüzde En Popüler Metaverse Oyunları

Günümüzde en popüler metaverse oyunları içerisinde Axie Infinity (AXS), Decentraland (MANA), MyNeighborAlice (ALICE), The Sandbox (SAND), Alien Worlds (TLM) ve Bloktopia (BLOK) yer almaktadır.

Axie Infinity (AXS): Oyuncuların sahip olduğu ve işlettiği blokchain tabanlı bir savaş oyunu olan Axie Infinity, Pokemon ve Tamagotchi ‘den ilham alınarak tasarlanmıştır. AXS, oyuncuların Axies olarak bilinen ve çeşitli biçimler alabilen token tabanlı yaratıkları toplamasına, yükseltmesine, savaştırmasına ve takas etmesine olanak tanımaktadır. Oyna-kazan adı verilen oyun modeline sahip Axie Infinity, oyunculara, keyifli bir oyun deneyimi yaşarken para kazanma olanağı tanımaktadır. Oyuncular, Ethereum üzerinde oluşturulmuş AXS tokenlarını borsalarda paraya dönüştürebilmektedir. Axie Infinity, güçlü topluluğu ve hızla yükselen başarısından dolayı aynı zamanda bir sosyal ağ ve iş platformu işlevi de görmektedir.

Decentraland (MANA): Decentraland, 90 bin 601 parsel alandan oluşan bir 3 boyutlu metaverse platformudur. Ethereum ağı üzerinde çalışan Decentraland’de kullanıcılar NFT şeklinde sanal mülk alıp satabilir ya da LAND adı verilen bu mülkler üzerinde kendi dünyalarını inşa edebilir. Bunu da bir ERC-20 tokenı olan MANA’yla yaparlar.

MyNeighborAlice (ALICE): MyNeighborAlice (MNA) metaverse oyunu, oyunculara bir ERC-20 tokenı olan ALICE ile NFT olarak sanal adalar alıp bunlar üzerinde kendi çiftliklerini inşa edebilecekleri, koleksiyonluk eşyalar bulabilecekleri ve diğer oyuncularla avatarları vasıtasıyla iletişim kurabilecekleri bir dünya sunar. ALICE token MNA ekosistemi üzerinde staking ödülleri kazanmak için de kullanılabilir. Ayrıca token sahipleri, geliştirme ve büyüme aşamalarında merkezi olmayan yönetim sürecine katılım sağlama hakkına sahiplerdir.

The Sandbox (SAND): Pixowl şirketi tarafından oluşturulan The Sandbox, geleneksel oyunlardan epey farklıdır. The Sandbox oyuncuya su, kum gibi çeşitli kaynakları kullanarak bir toprak parçası üzerinde kendi evrenini yaratma olanağı sunan bir metaverse oyunudur. Bu evren genişledikçe toprak parçasının değeri artabildiği gibi oyuncular isterlerse bu toprak parçasını başka oyunculara satabilir ya da kiralayabilir de. The Sandbox’ta oyuncular, sahip oldukları topraklarda kendi oyun deneyimlerini yaratarak bunları da satabilir ve bir ERC-20 tokenı olan SAND token aracılığıyla paraya çevirebilir.

Alien Worlds (TLM): DeFi metaverse blokchain tabanlı bir oyun olan Alien Worlds (TLM), herkes için ücretsizdir. Madencilik yöntemi ile Trilium (TLM) token kazanabileceğiniz ve her madencilikte NFT oyun kartı çıkarma şansına sahip olduğunuz bu metaverse oyunu, 2020 yılında Alman geliştiriciler Dacoco tarafından geliştirilmiştir.

Bloktopia (BLOK): Metaverse evreni için oluşturulan projelerden biri olan blockchain tabanlı Bloktopia oyunu, Bitcoin’in arzının 21 milyon adet olmasından ilham alarak 21 kattan oluşan bir sanal gökdelendir. Kullanıcı deneyimi ve görsel alanlar için teknolojiden epey yararlanan Bloktopia etkinlikleri daha kaliteli görsel ve çeşitli deneyimlerle gerçekleştirmeyi mümkün kılmaktadır. Polygon ağı tarafından desteklenen Bloktopia’da NFT gayrimenkuller alıp satarak ya da kiralayarak BLOK token kazanmak ve bu tokenları itibari paraya dönüştürmek mümkündür. BLOK sahipleri, Bloktopia’nın marka ortaklarından elde ettiği reklam gelirinden de pay alır.

Metaverse Coinler
Coingecko verilerine göre piyasa değerine göre en popüler ilk 15 metaverse coin arasında Axie Infinity (AXS), The Sandbox (SAND), Decentraland (MANA), Enjin Coin (ENJ), Illuvium (ILV), UFO Gaming (UFO), Render Token (RNDR), Mobox (MBOX), Vulcan Forged (PYR), Yield Guild Games (YGG), RMRK (RMRK), StarLink (STARL), DeFi Kingdoms (JEWEL), Wilder World (WILD) ve Star Atlas (ATLAS) bulunmaktadır.

Metaverse Coinleri Nasıl Satın Alınır?
Kripto para yatırımı yapmak isteyenler için AXS, SAND, MANA, ALICE, TLM ve ENJ alım-satım işleminin nasıl gerçekleştiği sorusunun yanıtı sıklıkla merak edilmektedir.

Türkiye’de, Türk Lirası ile AXS, SAND, MANA, ALICE, TLM ve ENJ satın almak sanılanın aksine çok kolay ve hızlı bir işlemdir. Herhangi bir teknik bilgi ve resmi belgeye ihtiyaç duyulmadan Türkiye’nin güvenilir kripto para borsalarından biri olan Bitlo’dan hızlı, kolay ve güvenli bir şekilde satın alabilirsiniz.